Danas se navršava 28 godina od zločina u Štrpcima, kada su pripadnici Vojske Republike Srpske (VRS), na željezničkoj stanici u Štrpcima (BiH), iz voza koji je saobraćao na relaciji Beograd–Bar izveli i ubili 20 putnika, civila nesrpske nacionalnosti.Inicijativa mladih za ljudska prava u Srbiji (YIHR Srbija) i Inicijativa mladih za ljudska prava u Crnoj Gori (YIHR CG) podsećaju na odgovornost državnih institucija Srbije i Crne Gore za ovaj planirani ratni zločin nad građanima SRJ i zahtijevaju da se do kraja utvrdi puna odgovornost ne samo izvršilaca već i nalogodavaca ovog zločina, kao i da se istrage i sudski postupci ubrzaju u obje zemlje. Takođe, porodice žrtava u Srbiji i dalje su diskriminsane u pogledu statusa civilnih žrtava rata, dok u Crnoj Gori sem Nebojše Ranisavljevića niko drugi nije procesuiran.
Podsjećamo da je Velija Murić, advokat porodica lica koja su 27. februara 1993. u mestu Štrpci otetih iz voza 671 na pruzi Beograd-Bar i odmah pogubljenih, podnio 20. maja 2002. godine krivične prijave protiv 14 visokih bivših funkcionera i proslijedio ih saveznom državnom tužiocu, Javnom tužilaštvu Srbije, višem tužiocu u Bijelom Polju i državnom tužiocu Crne Gore. Većina ovih funkcionera Srbije i Crne Gore je u međuvremenu preminula, ali su pravosudni organi Srbije i Crne Gore i dalje dužni da istraže i do kraja rasvijetle slučaj otmice u Štrpcima.
Krivične prijave advokat Murić podneo je protiv Živote Panića, bivšeg načelnika Generalštaba Vojske Jugoslavije, Milana Panića, bivšeg premijera i v.d. ministra odbrane, Dobrice Ćosića, bivšeg predsjednika SRJ, Slobodana Miloševića, bivšeg predsjednika Srbije, Marka Negovanovića, bivšeg ministra odbrane Srbije, Dragoljuba Ojdanića, bivšeg komandanta Užičkog korpusa, Jovice Stanišića, bivšeg načelnika službe Državne bezbjednosti Srbije, Branislava Kuzmanovića, bivšeg pomoćnika ministra odbrane Srbije, Dušana Lončara, bivšeg zamjenika komandanta Užičkog korpusa, Luke Dragićevića, bivšeg komandanta Višegradske brigade, Damjana Mitrašinovića, bivšeg komandanta Goraždanske brigade VRS. Na ovoj listi nalaze se i bivši načelnik SUP-a Užice Boško Petrić, bivši komandant milicije užičkog regiona Đorđe Kerić, bivi šef odjeljenja za saobraćajne poslove ŽTP Beograd Josip Ujčić, kao i bivši načelnik za bezbjednost Užičkog korpusa.
U prijavi se navodi da je otmica u Štrpcima planirana uz njihovo znanje, “jer su raspolagali strogo povjerljivim informacijama o otmici a da nisu preduzeli nijednu radnju iz okvira svojih ovlašćenja da ne dođe do otmice civila, državljana SRJ, koju su izveli pripadnici Vojske Republike Srpske, u to vrijeme pod komandom oficira Vojske Jugoslavije.”
Do danas su pronađeni posmrtni ostaci samo četiri žrtve. Tijelo Halila Zupčevića pronađeno je krajem 2009. godine na obali jezera Perućac, a posmrtni ostaci Rasima Ćorića, Jusufa Rastodera i Ilijaza Ličine nađeni su u istom jezeru 2010. godine, dok se za ostalim žrtvama i dalje traga.
Za ovaj zločin do sada su pravnosnažno osuđeni samo Nebojša Ranisavljević i Mićo Jovičić. Nebojša Ranisavljević osuđen je pred Višim sudom u Bijelom Polju (Crna Gora) 2003. godine na kaznu zatvora u trajanju od 15 godina. Mićo Jovičić, protiv koga je vođen postupak pred Sudom Bosne i Hercegovine, priznao je krivicu i osuđen je na kaznu zatvora u trajanju od pet godina.
Za zločin u Štrpcima trenutno su u toku postupci pred sudovima u Bosni i Hercegovini i Srbiji. Pred Sudom BiH u toku je suđenje desetorici optuženih, među kojima su Luka Dragičević, komandant Višegradske brigade VRS, i Boban Inđić, komandant Interventne čete u Višegradskoj brigadi. Tužilaštvo Bosne i Hercegovine je sredinom decembra 2019. godine podiglo optužnicu protiv Milana Lukića za ovaj ratni zločin.
Pred Odeljenjem za ratne zločine Višeg suda u Beogradu vodi se postupak protiv petoro pripadnika Višegradske brigade VRS za zločin koji je počinjen u Štrpcima, koji se terete kao neposredni počinioci.
Članovi porodica žrtava ovog zločina, zbog diskriminatornog zakonskog okvira u Srbiji, koji im uskraćuje prava samo zbog toga što su stradali van teritorije Srbije (BiH) kao zbog toga što su ubijeni od strane pripadnika VRS, ne mogu dobiti status članova porodica civilnih žrtava rata koji bi im osigurao simbolične beneficije u vidu mjesečnih novčanih primanja i socijalne podrške.
Žrtve ovog zločina su: Esad Kapetanović, Ilijaz Ličin, Fehim Bakija, Šećo Softić, Rifat Husović, Halil Zupčević, Senad Đečević, Jusuf Rastoder, Ismet Babačić, Tomo Buzov, Adem Alomerović, Muhedin Hanić, Safet Preljević, Džafer Topuzović, Rasim Ćorić, Fikret Memović, Fevzija Zeković, Nijazim Kajević, Zvjezdan Zuličić i jedno nepoznato lice. Žrtve su bile iz Srbije i Crne Gore, iz Beograda, Prijepolja, Bijelog Polja i Podgorice. Najstarija žrtva imala je 59, a najmlađa 16 godina.
